dot NET logo

.NET

.NET Framework - w skrócie nazywany .NET (wym. dot net) - jest platformą programistyczną, która została opracowana przez Microsoft. Obejmuje ona środowisko uruchomieniowe (Common Language Runtime - CLR), a także biblioteki klas, które dostarczają standardowej funkcjonalności dla aplikacji.

.NET nie wiąże się z żadnym konkretnym językiem programowania. Do napisania programów może zostać użyty jeden z wielu języków - np. C++/CLI, C#, F#, J#, Delphi 8 dla .NET czy Visual Basic .NET.
Platforma .NET Framework ma za zadanie zarządzać różnymi elementami systemu, kodem aplikacji, pamięcią i zabezpieczeniami. Jest ona zbiorem bibliotek, które ułatwiają programowanie.

.NET - skład platformy

Windows Forms zapewnia dostęp do elementów interfejsu graficznego MS Windows. Mowa jest tutaj o przyciskach, polach tekstowych czy innych obiektach, które można często spotkać w oknach popularnych programów. Może to być przykładowo pasek menu u góry okna.

W skład platformy wchodzi także Web Services oraz:

  • kompilatory języków wysokiego poziomu - standardowo C++/CLI, C#, Visual Basic .NET, J#;
  • kompilator just-in-time kodu zewnętrznego wraz z debuggerem.

.NET - obsługiwane systemy

Należą do nich przede wszystkim systemy z rodziny Microsoft Windows. Dzieje się tak, gdyż w środowisku .NET można tworzyć oprogramowanie, które działa po stronie serwera internetowego (IIS) oraz pracuje na systemach, na które istnieje działająca implementacja tej platformy.

Z uwagi na to, że zasadnicza część platformy zgłoszona została jako standard ECMA, powstają także niezależne wdrożenia serwera - np. Mono i dotGNU.

Bloki składowe

  • CLR (ang. Common Language Runtime) - odpowiada za lokalizowanie, wyczytywanie i zarządzanie typami .NET. Należy do niego zadanie kompilowania i uruchamiania kodu, który jest zapisany językiem kodu pośredniego (CIL), przez co CLR stanowi trzon całej platformy .NET.
  • CTS (ang. Common Type System) - odpowiada za opis wszystkich danych, które są udostępniane przez środowisko uruchomieniowe.
  • CLS (ang. Common Language Specification) - jest zbiorem zasad, które definiują podzbiór wspólnych typów precyzujących zgodność kodu binarnego z dostępnymi kompilatorami .NET.

Języki programowania

Common Language Infrastructure to nowość w platformie .NET. Dostęp do biblioteki .NET będzie miał każdy język programowania, który spełni odpowiednie standardy - mowa tu przede wszystkim o tzw. common object model.

Podstawowymi językami, których dostarcza Microsoft są:

  • C#;
  • Visual Basic .NET;
  • F#;
  • C++/CLI;
  • J# - opracowany przez Microsoft wariant języka Java;
  • JScript .NET - kompilowany wariant języka JScript.

Do pozostałych ważniejszych języków programowania należy zaliczyć:

  • COBOL;
  • Delphi;
  • Eiffel;
  • Fortran;
  • Lisp;
  • Nemerle;
  • Perl;
  • Python;
  • Smalltalk.

Środowiska programistyczne

Microsoft Visual Studio to flagowe środowisko programistyczne firmy Microsoft, które jest związane z platformą .NET i umożliwia pisanie w kilku językach programowania. Z platformą .NET współpracują także inne środowiska, m.in. komercyjne rozwiązanie firmy Borland, a także środowiska programistyczne opensource MonoDevelop oraz SharpDevelop.